Algemeen uitzicht
Karakter
Oost-Indisch doof
Opvoeding
Haartjes
Beweging
Andere dieren
Kleur: BB, Bb, bb, lemon, patchen en blauwe ogen
Algemeen uitzicht
Voor een uitgebreide beschrijving van hun uiterlijk, verwijs ik u naar de rasstandaard.
In het algemeen kan gezegd worden dat de dalmatiër een middelgrote tot grote hond is. Hij is atletisch en sterk. Hij mag geen zware noch fragiele indruk geven. Hij is gebouwd om urenlang te kunnen lopen en heeft dus een uitstekende conditie. Hiervoor heeft hij genoeg borstruimte nodig en stevige poten.
De dalmatiër is iets langer dan dat hij hoog is en oogt edel met een lange doch gespierde hals. Ze hebben een mooi gevormd hoofd waarbij de snoet even lang is als de schedel. Het hoofd en hals zijn vrij van rimpels en huidplooien.
Het meest opvallende is natuurlijk het vlekkenpatroon. Een dalmatiër heeft zwarte of bruine vlekken die verdeeld zijn over het hele lichaam. Deze vlekken zijn ongeveer allemaal even groot op het lichaam en iets kleiner op de poten, hoofd en staart. Sommige dalmatiërs hebben één grotere vlek, vaak op het hoofd. Dit wordt patch, kopvlek of monocle (als het rond het oog is) genoemd en dit is eigenlijk een kleurfout. Dalmatiërs worden helemaal wit geboren en krijgen hun vlekken pas nadien. De patches zijn bij de geboorte al aanwezig. Deze honden zijn voor de rest even gezond en lief als de honden zonder deze 'kleurfout'. Vaak worden deze honden net het eerst uitgekozen uit een nest omdat het er zo leuk uitziet. Patches worden uitgesloten voor de fokkerij in landen zoals België en Nederland. In andere landen worden ze opnieuw toegelaten in de fokkerij om de genenpoel te vergroten.
Karakter
Als ze mij vragen wat voor karakter een dalmatiër heeft, zeg ik steeds dat je ze best kan vergelijken met een actieve kleuter. Ze zijn een echt gezinslid dat overal bij betrokken wil zijn en dat van aandacht houdt. Zet ze dus zeker niet apart of buiten in een kennel! Ze willen gewoon bij hun mensen zijn en laten dit duidelijk merken. Het is dan ook geen ras dat je dagelijks een hele dag alleen kan laten.
Altijd klaar om te spelen, altijd klaar om de deugniet uit te hangen. Ze hebben een hoog drama gehalte en overdrijven alles heerlijk. Je moet maar naar spelende dalmatiërs kijken of hoe ze je begroeten als je even weg bent geweest! Ze houden ontzettend veel van knuffelen en aandacht en ze wringen zich dan ook in alle bochten om dat te bekomen. Een saaie hond kan je ze zeker niet noemen!
Het zijn zeer vrolijke, energierijke honden met een goed gevoel voor humor. Ze zijn zeer aanhankelijk en ook al wegen ze rond de 30 kg als volwassen hond, ze kruipen nog steeds graag op schoot om aangehaald te worden.
Bovendien kan een dalmatiër glimlachen, wat hen nog iets extra menselijks geeft!
Oost-Indisch doof
Of je dalmatiër nu beiderzijds horend of éénzijdig doof is, hij kan ook ten alle tijde Oost-Indisch doof zijn! Ze kunnen dan heel selectief bepaalde dingen totaal negeren en andere interessantere zaken gaan ze dan wel horen. Ze horen dan enkel hetgeen hun goed uitkomt.
Zo zal mijn bende honden als ze uitbundig met elkaar spelen mij compleet negeren als ik hen vraag bij mij te komen, te gaan zitten of wat dan ook. Maar als ik dan vraag: ”Wie wil er een koekje?” Dan staan ze een tel later allemaal te kwispelen voor mijn voeten. Harder gaan roepen of je boos maken, helpt al helemaal niet, dan gaan ze nog dover worden. Je moet dus een portie humor en geduld hebben om met dalmatiërs om te kunnen gaan. Zo horen ze ook goed wanneer het echt 5 voor 12 is, dan kijken ze je engelachtig aan...
Opvoeding
Er wordt nog heel vaak gezegd dat je een dalmatiër niet kan opvoeden en vaak is dat één van de eerste vragen die je krijgt als je ergens komt met je dalmatiër: “Luistert hij?”. Ze kennen blijkbaar wel allemaal een oom of een tante met een dalmatiër waar ze niets mee konden aanvangen. Niets is echter minder waar. Een dalmatiër is een zeer intelligente hond die snel leert. Hij is dermate slim dat je hem snel gaat vervelen als je steeds opnieuw dezelfde oefening vraagt en dan kan hij weigeren dat te doen. Je moet dus zorgen dat er veel afwisseling is in de oefeningen en hem de hemel in prijzen als hij het goed doet.
Belonen is het enige dat werkt bij hen, straffen en een harde hand zijn uit de boze. Voor wat hoort wat, lijken ze te denken. Je moet dus wat creatief te werk gaan met ze en zorgen dat ze het steeds leuk blijven vinden. Een zak vol koekjes of een speeltje om hen te belonen verricht wonderen. Op gehoorzaamheidstraining kan het zijn dat je hond geen 5 maal na elkaar dezelfde oefening wil doen of dat hij weigert te gaan liggen of zitten als het gras bij voorbeeld nat is of bevroren. Vaak zie je ze dan de oefening beginnen, ze zakken door de poten, maar werken de oefening niet af. Ze kunnen je dan aankijken met een blik die zegt dat ze wel goed weten wat je hen vraagt, maar dat de ondergrond toch net niet uitnodigend genoeg is om hun achterste of buik op neer te zetten. Toch kan je met geduld en veel beloningen ook met dalmatiërs deelnemen aan gehoorzaamheidswedstrijden.
Je kan dus zeggen dat je een dalmatiër alles kan aanleren, zolang je het leuk houdt. Ze leren echter ook snel verkeerde dingen aan, dus consequent opvoeden vanaf de eerste dag is belangrijk. Vergeet niet dat ze uitgroeien tot krachtig gespierde honden. Leer ze dus van jongsaf aan dat ze niet mogen trekken aan de leiband of ze nemen je letterlijk op sleeptouw. Dat is helaas gemakkelijker gezegd als gedaan met een dalmatiër, dus als je denkt geen dalmatiër tegen te kunnen houden als hij trekt, kies dan voor een ander ras, want er gaan wel altijd momenten zijn dat hij wel eens trekt.
Haartjes
Het enige grote minpunt aan een dalmatiër zijn de witte haartjes. Ze verliezen ze een heel jaar door en blijven overal in steken. Als je je graag kleedt in mooie zwarte kledij, dan kan je best investeren in plakrollen om de haartjes te verwijderen. Ook in huis kom je ze overal tegen, dus je moet er tegen kunnen of wat vaker met de stofzuiger aan de gang gaan.
Ik moet er wel bij zeggen dat dalmatiërs die op vers vlees of BARF staan, minder haar verliezen dan de honden die op brok staan, wat dus wel een heel handig weetje is! Tijdens de periodes in voor- en najaar wanneer ze nog meer haar verliezen, kan je ze best een aantal keer goed borstelen met een rubberen handschoen om de meeste losse haren te verwijderen.
Verder zijn ze ook wel zelfreinigend. Als ze vuil zijn van een wandeling, laat je ze opdrogen. Eens droog, ligt het vuil daar waar ze geslapen hebben of kan je het er snel af wrijven met een handdoek en ze zijn weer mooi wit.
Beweging
Dalmatiërs hebben een onuitputtelijke conditie en moeten hun energie op één of andere manier kwijt. Een paar keer per dag een ommetje maken aan de leiband is echt niet genoeg voor ze. Ze moeten volledig los kunnen lopen om sprintjes te kunnen trekken, geurtjes op te snuiven, als gekken rond te springen...
Je moet echt iets doen met hen om aan hun behoefte tegemoet te komen. Lange wandelingen, apporteren, fietsen, naast het paard meenemen... Je kan ook een sport met ze gaan doen zoals agility, dogdance, fly-ball of canicross. Zelf ga ik vaak met een aantal andere honden wandelen, dan spelen ze energiek en achtervolgen ze elkaar. Op die manier verbranden ze meer energie dan wanneer ze alleen gaan wandelen.
Als je dalmatiër voldoende zijn energie genoeg kwijt kan door lichaamsbeweging, zal hij in huis rustig zijn. Als hij daarentegen te weinig beweging krijgt, kan hij uit verveling wat drukker zijn en sommige honden kunnen dan zelfs gaan slopen in huis. Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig....
Andere dieren
Dalmatiërs zijn sociale dieren en kunnen goed overweg met andere dieren en honden, mits ze dat zo aangeleerd hebben. Ze kunnen anders wat te enthousiast reageren wat een kat of zo niet erg apprecieert. Dalmatiërs kunnen heel goed overweg met paarden en zijn heel graag bij hen in de buurt zonder enige drang te hebben ze te willen drijven of opjagen wat bij herders nogal eens het geval kan zijn. Ze werden vroeger in stallen gehouden om de paarden te beschermen en liepen mee onder de koets. Ze hebben dus al een lang verleden met paarden. Dalmatiërs kunnen heel gemakkelijk naast het paard lopen op wandeling en ze zijn hier dol op! Sommige reuen kunnen naar andere reuen wat dominant zijn, maar als je ze jong leert om sociaal te zijn, is dit heel goed te doen.
Kleur: BB, Bb, bb, lemon, patchen, blauwe ogen
De toegelaten kleuren van dalmatiërs zijn bruin en zwart. De twee kleuren mogen niet op één hond voorkomen. Een bruine of leverkleurige dalmatiër heeft een bruine neus en amberkleurige ogen. Een zwarte dalmatiër heeft een zwarte neus en donkere ogen. De zwarte kleur is dominant ten opzichte van bruin. Het allel voor kleur is de letter b. Een bruine dalmatiër is dus bijgevolg bb. Een zwarte dalmatiër kan Bb zijn, maar even goed BB. Een Bb dalmatiër is steeds zwart, maar is drager van de bruine kleur en kan in combinatie met een andere Bb of bb damatiër zowel zwarte als bruine de nakomelingen geven. Een dalmatiër dat BB is, is ook zwart, maar deze zal enkel en alleen zwarte nakomelingen geven, want er wordt sowieso een B doorgegeven. BB noemt men homozygoot voor het zwarte pigment.
Er zijn ook niet toegelaten kleuren. Je hebt de lemon kleur, dat zijn heel licht bruine tot gelige vlekken. Het is een recessief allel. Je hebt ook honden die tri-color zijn, deze honden hebben stippen van verschillende kleuren. Met deze honden mag niet gefokt worden en gelukkig zie je ze uiterst zelden een. Op de lemon kleur kan ook getest worden, dan weet je of de hond drager is van het lemongen. Twee dragers van de lemon kleur kunnen dus een lemon pup geven, zelfs als beide ouders zwart en/of bruin zijn.
Patchen, kopvlekken of monocles zijn grotere vlekken die al vanaf de geboorte aanwezig zijn. In sommige landen mag er gefokt worden met patchen, om de genenpoel te vergroten, in andere landen, waaronder België, is dit niet toegestaan. Het is de rasclub die deze regels opstelt.
Sommige dalmatiërs hebben één of twee blauwe ogen. Deze honden worden uitgesloten voor de fokkerij. Blauwe ogen gaan vaak gepaard met doofheid van de hond. In sommige landen mag er met deze honden toch gefokt worden, zoals in de USA.
LUA
Omdat dalmatiërs een andere nierwerking hebben als andere rassen, kunnen ze last krijgen van blaasgruis. Dit kan problemen veroorzaken als de gevormde kristallen niet uitgeplast kunnen worden. Een gewone dalmatiër is HUA (High Urine Acid), een tijd geleden zijn sommige fokkers begonnen met een programma om deze kristalvorming tegen te gaan. Dat deden ze door de invoer van pointers in het ras. Hierdoor werden ongeveer de helft van de pups geboren met een andere nierwerking en zijn LUA (Low Urine Acid). Zij hebben dan geen last van blaasgruis. Voor een uitgebreide uitleg, raad ik u aan om het stuk te lezen onder “uraat”